تولیدنمای طلا‌فروش!
محمدصالح عبداللهی کرمانی
رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود با صراحت از لزوم سرمایه‌گذاری در تولید و پرهیز از سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد همچون طلا، ارز و مسکن سخن گفتند. هشدارهای ایشان به‌روشنی گوشزدکننده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران بود. اما در کمال شگفتی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی از مسئولان ارشد اقتصادی که اتفاقا بار سنگین‌تری در اجرای این سیاست بر دوش داشته، خود در عمل خود بزرگ‌ترین ناقضان این راهبرد بوده و چنان عملکردی از خود نشان داده‌اند که حتی نامی‌ترین بنک‌داران بازار طلارا انگشت به دهان گذاشته‌اند!
در سال گذشته، بانک مرکزی طی ۸۲ جلسه حراج و سه مرحله پیش‌فروش، حدود یک میلیون و هفتصد هزار قطعه ربع، نیم و سکه تمام معادل «۱۰۰ همت» را به فروش رسانده است؛ رقمی که بدون احتساب حراج شمش‌های طلا محاسبه شده است. سیاستی که در کنار پاس گل‌های وزیر اسبق اقتصاد، نه تنها در کنترل بازار سکه ناموفق بود، بلکه موجب تشدید تورم انتظاری و دامن‌زدن به تقاضای سفته‌بازانه برای سکه و طلا شد. به این ترتیب، بخش قابل توجهی از نقدینگی که می‌توانست در مسیر تولید و رونق اقتصادی قرار گیرد، به سمت بازارهای غیرمولد سوق داده شد.
این وضعیت زمانی تأسف‌بارتر می‌شود که بر اساس آخرین گزارش فرابورس ایران، مجموع سرمایه جمع‌آوری‌شده از طریق ۳۰ سکوی تأمین مالی جمعی برای مشارکت در ۶۸۵ طرح تولیدی، تنها ۱/۷ همت بوده است؛ رقمی که از ارزش معاملات مرحله نخست پیش فروش سکه نیز کمتر بوده است و به خوبی نشان دهنده جریان سرمایه‌گذاری در کشور می باشد.
این اعداد، تصویری روشن از سردرگمی و تضاد در سیاست‌گذاری اقتصادی کشور است. از یک‌سو، مسئولان مدام بر ضرورت حمایت از تولید و کارآفرینی تأکید می‌کنند، اما در عمل، با تابلوهای قرمز بورس، برگزاری حراج‌های بی‌شمار سکه و نوسانات مکرر نرخ ارز، پیامی کاملاً متضاد به جامعه مخابره می‌کنند. در واقع در وضعیت بیمارگونه فعلی اقتصاد ایران، بازارهای غیرمولد، امن‌تر، سودآورتر و بی‌دردسرتر از مسیر پرریسک و پیچیده تولید بوده و طبیعی است که در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران نیز ترجیح دهند سرمایه خود را روانه بازارهایی کنند که هم نقدشوندگی بالاتری دارند و هم بازدهی چند برابری.
انتخاب پیاپی شعارهایی با محوریت تولید از سال ۱۳۹۸ تاکنون، به‌خوبی نشان می‌دهد این راهبرد آن‌گونه که باید، اجرایی نشده و در بر همان پاشنه می‌چرخد که بود. تا زمانی که سود سوداگری در بازارهای غیرمولد بیشتر از سود تولید باشد و رئیس بانک مرکزی به جای تقویت سیاست‌های پولی و مالی مؤثر، علنا مردم را دعوت به خرید طلا می‌کند، شعار سال چیزی بیش از عباراتی زیبا در سربرگ ادارات دولتی و گندم نمایی و جوفروشی نخواهد بود. امید است که ساکنان خیابان میرداماد، از سال گذشته عبرت گرفته و طرحی نو در بیندازند تا هرچه زودتر سکان اقتصاد ایران از چنگ سفسطه‌گران رهایی یابد.
